Kronik Böbrek Yetmezliği (KBY) böbreğin işlevlerini yerine getiremez hale gelmesi ile oluşan ve geri dönüşü olmayan kronik bir hastalıktır.
Kronik Böbrek Hastalığı dünya da ve ülkemizde salgın halini almış önemli bir halk sağlığı sorunudur.
Böbrek hastalığı erken saptanırsa sıklıkla önlenebilir veya ilerlemesi geciktirilebilir.
Diğer kronik hastalıklarda olduğu gibi KBY de yalnızca hastalığa yakalanan kişileri değil, bu kişilerin aile üyelerini ve bakımlarından sorumlu kişileri de kapsayan geniş etki alanına sahip bir hastalıktır.
Organ naklinin ve organ bağışının ülkemizde hala kısıtlı olduğunu düşünecek olursak, diğer iki tedavi yöntemi olan periton diyaliz ile hemodiyaliz tam anlamıyla hastalığı tedavi etmek yerine hastalıkla baş etmeye yönelik yöntemlerdir.
Bu hastalık zamanında fark edildiğinde önlenebilen veya en azından geciktirilebilen bir hastalıktır.
KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİNİN NEDENLERİ NELERDİR?
Kronik böbrek yetmezliğinin çok fazla nedeni vardır. Ülkemizde en sık görülen nedeni şeker hastalığıdır. Ayrıca;
- Hipertansiyon
- Böbrek taşı
- Enfeksiyon
- Böbreğin bazı genetik kistik hastalıkları
- Glomerülonefritler
- İlaçlar (Özellikler yoğun uzun süreli ağrı kesici kullanımı ) kronik böbrek yetmezliğine neden olabilir.
KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİNDE KİMLER RİSK GRUBUNDADIR?
Yukarıda belirtilen rahatsızlıkları olan kişiler, kronik böbrek yetmezliğinde risk grubundadır. Bazı böbrek hastalıklarının genetik geçiş gösterdiği unutulmamalıdır. Bu nedenle aile bireylerinde böbrek hastalığı olan kişilerin, hekime başvurmaları ve kontrollerini ihmal etmemeleri önemlidir. Ayrıca;
- Obezite
- Sigara kullanımı
- Aşırı tuzlu beslenme böbrek hastalıklarında risk faktörleri arasındadır
KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Kronik böbrek yetmezliği tedavisi nefroloji uzmanı tarafından yapılmalıdır. Öncelikle;
- Kilolu hastalarda kilo sorunu çözülmeli,
- Sigara kullanımı sonlandırılmalı,
- Kontrolsüz ilaç alımı önlenmelidir.
Hastanın diyabeti olması durumunda kan şekeri; hipertansiyonun olması durumunda kan basıncı kontrolü sağlanmalıdır. Beslenme ve yeterli sıvı alımı önemlidir. Bunların yanı sıra hekimin uygun gördüğü ilaç tedavisi de seçenekler arasındadır. İleri evre kronik böbrek yetmezliğindeyse diyaliz tedavisi ve böbrek nakli olmak üzere iki tedavi seçeneği bulunmaktadır.
Tedavi yolarından en etkili olanı organ naklidir. Böbrek nakli hastaların yaşam süresini uzatma ve kalitesini artırma yönünden en çok tercih edilen yöntemdir.
Organ kaynağı olarak hasta ile kan bağı olanlar ve kadavralar tercih edilse de, organ bağışında bulunanlar arasında aile üyeleri, eşler, kardeşler, ebeveynler, arkadaş ve yakın dostlar ile para ya da ödül karşılığı organını verenler yer almaktadır (Sever, 1995: 1)
Bakanlığımız, böbrek sağlığı konusunda toplum bilincini arttırmak, kronik böbrek hastalığında erken tanının önemini vurgulamak ve kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla 14 Mart günü ve haftasında çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir. Dünya Böbrek Günü teması “Herkes İçin Böbrek Sağlığı” olarak belirlenmiştir. Bu vesileyle böbrek sağlığının önemi üzerine düşünme fırsatı vermektedir.
Kronik böbrek hastalığından korunmak için;
- Düzenli egzersiz yapın
- Sağlıklı beslenin ve vücut ağırlığınızı koruyun
- Tuzu azaltın, Yeterli sıvı alın
- Sigara içmeyin
- Ağrı kesici ilaçlardan kaçının
- Kan basıncınızı ve kan şekerinizi düzenli olarak ölçtürün
- Risk grubunda iseniz böbreklerinizi düzenli olarak kontrol ettirin